Συρράκο

Το Συρράκο με το “δίδυμο” χωριό των Καλαρρυτών αποτελούν από τα πιο γνωστά χωριά των Τζουμέρκων, ιδανικά για τους λάτρεις του ορεινού τουρισμού. Πρόκειται για διατηρητέους, πέτρινους οικισμούς, με μοναδική φύση, που μαγεύουν τους επισκέπτες. Κατά την τελευταία απογραφή του έτους 2011, στο Συρράκο υπήρχαν 270 μόνιμοι κάτοικοι. Όταν ο Γάλλος πρόξενος στα Γιάννενα, Pouqueville, επισκέπτεται το Συρράκο και τους Καλαρρύτες , τον 19ο αι., εντυπωσιάζεται

από την ευνομία, την εμπορική κίνηση, το κλίμα και τις φυσικές ομορφιές του τόπου που είχε επιλέξει ως θέρετρο ο Αλή Πασάς και είχε, γι’ αυτόν το λόγο, ανοίξει και δρόμο Ιωάννινα – Καλαρρύτες.
Διατηρημένα αλώνια και καλύβες βρίσκονται στο Συρράκο. Οι πλαγιές της κοιλάδας του ποταμού Αράχθου, παρουσιάζουν έντονες κλίσεις και καταλήγουν απότομα στην κοίτη του ποταμού. Είναι μια φυσική συνθήκη που υποχρεώνει τους κατοίκους στην κατασκευή καλλιεργήσιμων αγρών σε αναβαθμίδες. Το σχήμα τους είναι ακανόνιστο και ακολουθεί τις εδαφικές δυνατότητες. Οι ξερολιθιές στις πλαγιές των βουνών, που αυτές συγκρατούν τους μικρούς κλήρους γεωργικής γης σε οικισμούς με μεγάλο υψόμετρο, συνιστούν την ίδια την ταυτότητα του χώρου, που παρουσιάζει μάλιστα και ξεχωριστό ενδιαφέρον από τη σκοπιά της πολιτισμικής οικολογίας.
Το επάγγελμα του κτηνοτρόφου είναι εδώ τόσο παλιό όσο και η ιστορία αυτού του τόπου. Ωστόσο ελάχιστα από τα παλιά επαγγέλματα που συνδέονται με την κτηνοτροφία έχουν επιζήσει. Οι μπάτζοι (τυροκόμοι) του Συρράκου δε συναντώνται πια παρά στα πιστοποιητικά οικογενειακής κατάστασης ως κύρια ονόματα. Την ίδια τύχη έχουν και οι καπάδες του Συρράκου και των Καλαρρυτών, που τροφοδοτούσαν επί αιώνες τους ναύτες της Αδριατικής και της Μεσογείου με χοντρούς μάλλινους επενδύτες.
Σημεία Ενδιαφέροντος
Στα σημεία που πρέπει να δει όποιος επισκεφθεί το χωριό είναι η οικία  του ποιητή και πεζογράφου Κώστα Κρυστάλλη και ο ιερός ναός του Αγίου Νικολάου, που βρίσκεται στο κέντρο του χωριού. Είναι αφιερωμένη στον Άγιο Νικόλαο και χτίστηκε το 17ο αιώνα. Έχει αξιόλογο ξυλόγλυπτο τέμπλο του 1900. Αξιόλογος είναι και ο επιτάφιος, που είναι φερμένος από τη Ρωσία και χρονολογείται από τις αρχές του 20ου αιώνα.
Από τον Άγιο Γεώργιο με υψόμετρο 1.200 μέτρα εντυπωσιακή είναι η θέα προς τον Άραχθο και την ευρύτερη περιοχή των Τζουμέρκων, ενώ η υψηλότερη κορυφή είναι η Τσουκαρέλα με υψόμετρο 2.296 μέτρα.
Εκδηλώσεις
Το χωριό εορτάζει στις 20 Ιουλίου, στο μοναστήρι του Προφήτη Ηλία και το βράδυ παραδοσιακό γλέντι στην κεντρική πλατεία και στις 6 Αυγούστου, στην εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, με διήμερο γλέντι, παραμονή και ανήμερα.
Τριήμερο παραδοσιακό πανηγύρι που αρχίζει από τις 14 Αυγούστου γίνεται στην κεντρική πλατεία του χωριού για τον Δεκαπενταύγουστο. Το πανηγύρι αυτό συμπίπτει με το αντάμωμα των “απανταχού Συρρακιωτών”, όπου οι απόδημοι Συρρακιώτες επιστρέφουν στον τόπο τους και το χωριό γεμίζει από κόσμο.