Οι Χουλιαράδες είναι χτισμένοι σε υψόμετρο 1.050 μέτρων στις πλαγιές των Τζουμέρκων. Απέχει 32 χιλιόμετρα από τα Ιωάννινα. Κατά την τελευταία απογραφή του έτους 2011 υπήρχαν 140 μόνιμοι κάτοικοι. Το κλίμα της περιοχής είναι ψυχρό και δριμύ. Γι αυτό κατά το παρελθόν, οι κάτοικοι του χωριού, που ασχολούνται με την κτηνοτροφία και την μικρής κλίμακας γεωργία, τους χειμερινούς μήνες κατέβαιναν και ζούσαν στα χειμαδιά, στις όχθες του Αράχθου και του Καλαρρύτικου. Τα πεύκα κυριαρχούν στους λόφους που περιβάλλουν το χωριό.
Οι ρεματιές κατακλύζονται από ιτιές, λεύκες και πλατάνια. Στους άλλους χώρους κυριαρχούν ο κέδρος, ο σφένδαμος, οι γκορτσιές, οι ακακίες, θαμνώδης βλάστηση, αρωματικά φυτά και αγριολούλουδα. Πίσω από την κορυφή Λάπατα υπάρχει υπεραιωνόβιο αυτοφυές ελατόδασος.
Αρχιτεκτονική
Φημισμένοι κτίστες ήταν οι κάτοικοι του χωριού έως τα μέσα του περασμένου αιώνα. Οι άριστοι αυτοί σμιλευτές της πέτρας, άφησαν δείγματα γραφής στο χωριό αλλά και σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας.
Στο χωριό μπορεί κανείς να θαυμάσει τις -ιδιαίτερου αρχιτεκτονικού ενδιαφέροντος -οικίες Βουρλόκα, Γιαννηκώστα, Στάμου, Καρακώστα, Τσίρκα, Τσίκου
Αξιόλογα μνημεία αρχιτεκτονικής αποτελούν επίσης τα πέτρινα πηγάδια(Β. Σόντη, Ε. Καλογιάννη και Αν. Καλογιάννη) και αλώνια (Τσαγκάρη, Σιούλη, Τσιφτρέλος, Μαλάμου, Μασσαλά), οι νερόμυλοι (Ντριάνεβας και Κοροβεσίου), οι τρεις βρύσες στην κεντρική πλατεία (Διάκου, Λεμονιάς και Ράγκα) καθώς και το γεφύρι του Λέσια.
Ξεχωρίζει ο Ιερός Ναός Αγίας Παρασκευής χτισμένος το 1745, από Γκουριώτες μαστόρους, δίπλα στην κεντρική πλατεία του χωριού και στην κορυφή μικρού δασωμένου λόφου. Το καθολικό είναι τρίκλιτη βασιλική με δύο εσωτερικούς τρούλους. Ο κυρίως ναός ιστορήθηκε, σύμφωνα με επιγραφή που υπήρχε στο υπέρυθρο της μεσαίας πόρτας , το 1804.
Αρχαιολογικά ευρήματα
Στο χωριό, το 1933, βρέθηκαν από κάτοικο, σε ανασκαφέντα τάφο, 29 αρχαία αργυρά νομίσματα. Στον κάμπο των Χουλιαράδων βρέθηκε μια πήλινη υδρία που χρονολογήθηκε μεταξύ 600 – 500 π.Χ. Βρίσκεται στο αρχαιολογικό μουσείο Ιωαννίνων.
Θέσεις Θέας
Εντυπωσιακή θέα προσφέρουν οι θέσεις Τζίρη, με υψόμετρο 1.040 μέτρα και θέα τη χαράδρα του Αράχθου και την Ιερά Μονή Τσούκας, Τσιλιγγίρι, στους πρόποδες του ογκώδους λόφου Σιρούνο, Τσιφτρέλο, Αλωντάκι, μεταξύ Ζωνάκας και Γκριζόλακας, ύψωμα στον προφήτη Ηλία, με υψόμετρο 1150 μέτρα και φυσικά η κορυφή Λάπατα, με υψόμετρο 1333 μέτρα.
Εκδηλώσεις
Στις 20 Ιουλίου το χωριό εορτάζει στην εκκλησία του Προφήτη Ηλία, με ημερήσιο γλέντι μετά την Λειτουργία, ενώ, τριήμερος είναι ο εορτασμός για την Γέννηση της Θεοτόκου στις 8 Σεπτεμβρίου, στην εκκλησία της Αγίας Παρασκευής. Περιλαμβάνει πανηγύρι στην κεντρική πλατεία και ημερήσιο γλέντι ανήμερα της εορτής, όπου γίνονται οι κύκλες ή καγκέλια, ο γνωστός Καγκελάρης.